Το τελευταίο τραγούδι που έγραψε ο «Τσάντας» Χαράλαμπος Βασιλειάδης και ερμήνευσε ο Γιώργος Ζαμπέτας. Η σημασία της λέξης "θανάσης"
Ένα τέτοιο τραγούδι είναι και το πασίγνωστο «Πού 'σαι Θανάση», που μελοποίησε και τραγούδησε ο Γιώργος Ζαμπέτας. Ξεχωρίζει όχι μόνο για τις δύο θεωρίες που έχουν αναπτυχθεί σχετικά με τον «Θανάση», αλλά και για τον τρόπο με τον οποίο έφτασαν τα λόγια στα χέρια του κορυφαίου λαϊκού δημιουργού.
Ο ίδιος ο Ζαμπέτας έχει περιγράψει την ιδιαίτερη αυτή διαδρομή μέχρι να αποκτήσει το τραγούδι που έγραψε ο στιχουργός Χαράλαμπος Βασιλειάδης, γνωστός ως «Τσάντας» του ελληνικού λαϊκού τραγουδιού.
Ο Χαράλαμπος Βασιλειάδης – Ο «Τσάντας» του λαϊκού τραγουδιού
Ο στιχουργός ρεμπέτικων και λαϊκών τραγουδιών Χαράλαμπος Βασιλειάδης έχει μείνει στην ιστορία ως ο «Μπάμπης ο Τσάντας». Το παρατσούκλι του το έδωσε ο Στράτος Παγιουμτζής, καθώς συνήθιζε να κυκλοφορεί στα μουσικά στέκια κρατώντας μια χαρακτηριστική τσάντα γεμάτη με στίχους. Πολλές φορές χάριζε στίχους ή και διόρθωνε στίχους άλλων δημιουργών.
Δείτε όλα τα άρθρα για τη μουσική, εδώ.
Ο Βασιλειάδης έκανε την εμφάνισή του στη δισκογραφία στα μέσα της δεκαετίας του 1940 και μέχρι τον θάνατό του το 1972 συνεργάστηκε με κορυφαίους συνθέτες και τραγουδιστές, όπως ο Γιώργος Ζαμπέτας, ο Γιάννης Παπαϊωάννου, ο Βασίλης Τσιτάνης, ο Πάνος Γαβαλάς, ο Τόλης Βοσκόπουλος, ο Γιάννης Πάριος και η Πόλυ Πάνου.
Πώς έφτασε το «Πού ’σαι Θανάση» στα χέρια του Ζαμπέτα
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κεφάλαια στην ιστορία αυτού του τραγουδιού είναι ο τρόπος με τον οποίο ο Γιώργος Ζαμπέτας το πήρε στα χέρια του. Ο ίδιος έχει αφηγηθεί πως μετά από μια περιοδεία του στην επαρχία, επέστρεψε στην Αθήνα και έμαθε τα δυσάρεστα νέα για τον θάνατο του Μπάμπη Βασιλειάδη, του «Τσάντα».
Πήγε να δει τη γυναίκα του Βασιλειάδη, και εκείνη του παρέδωσε ένα τραγούδι που ο ίδιος είχε γράψει λίγο πριν φύγει από τη ζωή. Στη βιογραφία του Ζαμπέτα, «Και η βρόχα έπιπτε στρέιτ… θρου», περιγράφει πως η σύζυγος του Βασιλειάδη, η κυρία Άννα, του είπε ότι την ώρα που ο σύζυγός της πέθαινε, εκείνος άνοιξε την τσάντα του και της έδωσε το τραγούδι για εκείνον.
Έτσι, το «Πού ’σαι Θανάση» θεωρείται ενδεχομένως το τελευταίο τραγούδι που έγραψε ο Βασιλειάδης.
Οι δύο εκδοχές για τον «Θανάση»
Από τα πρώτα χρόνια που κυκλοφόρησε το τραγούδι – στον δίσκο «Μάλιστα Κύριε» το φθινόπωρο του 1973 – πολλοί αναρωτήθηκαν ποιος είναι ο «Θανάσης» στον οποίο αναφέρονται οι στίχοι. Υπάρχουν δύο κυρίαρχες εκδοχές, χωρίς να είναι σαφές ποια είναι η πραγματική.
Ο υπαρκτός άνθρωπος
Η πρώτη εκδοχή αναφέρει πως ο Θανάσης ήταν ένας καλός φίλος του Ζαμπέτα, που τον επισκεπτόταν στα μαγαζιά όπου εμφανιζόταν. Με τον καιρό, ο Ζαμπέτας συνήθισε την παρουσία του και κάθε φορά που τον έβλεπε του φώναζε «Πού ’σαι Θανάση;». Όταν ο φίλος του έπαψε να πηγαίνει στα μαγαζιά, ο Ζαμπέτας αναρωτιόταν πού είχε χαθεί. Μάλιστα, έχει γραφτεί πως ο σκηνοθέτης Όμηρος Ευστρατιάδης αργότερα αποκάλυψε στον Ζαμπέτα πως ο Θανάσης ήταν ο πατέρας του, που είχε φύγει από τη ζωή.
Ο συμβολικός «Θανάσης» της αργκό
Η δεύτερη και ίσως πιο διαδεδομένη εκδοχή υποστηρίζει πως ο «Θανάσης» δεν ήταν πραγματικό πρόσωπο, αλλά ένας όρος από την αργκό των ρεμπέτηδων και χασικλήδων. Στη γλώσσα τους, «Θανάσης» ήταν ο ναργιλές, ο οποίος χρησιμοποιούνταν για το κάπνισμα χασίς στους τεκέδες. Υπήρχαν επίσης εκφράσεις όπως «ο Θανάσης με τις τρύπες» ή «το τρύπιο κεφάλι». Πιθανότατα, ο Βασιλειάδης χρησιμοποίησε αυτή την εικόνα ως σύμβολο από τα βιώματά του.
Ο Ηλίας Πετρόπουλος στο βιβλίο του «Ρεμπέτκα τραγούδια» αναφέρει τη συγκεκριμένη ονομασία.
Η φράση «Ποιος Θανάσης;» και η χρήση της στην καθημερινότητα
Στη δεύτερη εκδοχή συνδέεται και η γνωστή έκφραση «Ποιος Θανάσης;». Λέγεται πως όταν η αστυνομία έκανε εφόδους στους τεκέδες και δεν έβρισκε τους ναργιλέδες, ρωτούσε τους θαμώνες «Πού είναι ο Θανάσης;», για να λάβει την απάντηση «Ποιος Θανάσης;», που σήμαινε άγνοια και αθωότητα.
Από εκεί προέρχεται η έκφραση που χρησιμοποιούμε σήμερα όταν θέλουμε να δηλώσουμε άγνοια ή να αποφύγουμε μια απάντηση.
Με πληροφορίες από το reader.gr
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου